O κακός χαμός στο Eurogroup: “Η ντροπή της Ευρώπης!” φώναζε ο Γάλλος υπουργός! Όλο το παρασκήνιο!

Το παρασκήνιο που οδήγησε στο αδιέξοδο μετά από 16 ώρες τηλεδιάσκεψης!

Οι όροι που θα συνόδευαν την εκταμίευση κεφαλαίων από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας για τα κράτη μέλη που πλήττονται περισσότερο από την πανδημία του κορωνοϊού καθώς και η αναφορά σε μια είδους αμοιβαιοποίηση χρέους με τη μορφή «κορωνο-ομολόγων» για την ανάκαμψη των οικονομιών μετά την πανδημία, αποτέλεσαν δυσεπίλυτα θέματα στη μαραθώνια συνεδρίαση του Eurogroup που αναβλήθηκε για το πρωί της Πέμπτης.

Παρόλο που πριν την έναρξη της τηλεδιάσκεψης του Eurogroup οι Sherpas (σ.σ οι εκπρόσωποι που προετοιμάζουν τις τεχνικές συζητήσεις) είχαν καταλήξει σε μια καταρχήν συμφωνία για μια γαλλο – γερμανική πρόταση, η Ρώμη και η Χάγη δεν κατάφεραν να αποφύγουν το αδιέξοδο αδυνατώντας να καταλήξουν σε κοινές προτάσεις προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων) που αναμένεται να συνεδριάσει αργότερα μέσα στον μήνα.

Από την έναρξη της τηλεδιάσκεψης το χάσμα ανάμεσα στην Ιταλία και την Ολλανδία φάνηκε αγεφύρωτο. Ο υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας Ρομπέρτο Γκουαλτιέρι ζήτησε εξ αρχής να υπάρξει ρητή αναφορά στο κοινό ανακοινωθέν και στις προτάσεις προς τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων για τις διαδικασίες ανάκαμψης της οικονομίας μετά το τέλος της πανδημίας με την αμοιβαιοποίηση μέρους του χρέους. Πρόταση η οποία συνάντησε τη σφοδρή αντίδραση του υπουργού Οικονομικών της Ολλανδίας Βόπκε Χούκστρα, η χώρα του οποίου απορρίπτει κατηγορηματικά την αμοιβαιοποίηση του χρέους και τονίζει ότι τα υπάρχοντα εργαλεία αρκούν για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας.

Ωστόσο το βασικότερο ζήτημα στο οποίο διαφώνησαν οι υπουργοί Οικονομικών αφορούσε στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και κυρίως για τους όρους που θα συνοδεύουν την προσφυγή ενός κράτους μέλους σε αυτόν τον οργανισμό. Παρόλο που το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης έχει ουσιαστικά παγώσει και οι προϋποθέσεις δανεισμού από τον ΕSM είναι ελάχιστες, η Ρώμη ζήτησε να μην υπάρχει κανένας απολύτως όρος στην εκταμίευση κεφαλαίων, θεωρώντας ότι σε αντίθετη περίπτωση η προσφυγή της στον ESM θα ισοδυναμούσε με «Μνημόνιο». Κάτι που θεωρείται πολιτικά τοξικό στην Ιταλία.

Η Ολλανδία αρνήθηκε και πάλι να δώσει τη συγκατάθεσή της, με τον υπουργό Οικονομικών κ. Χούκστρα να επιμένει ότι ο δανεισμός από τον ESM μπορεί να γίνει μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ωστόσο η Χάγη υποχώρησε ελάχιστα, δεχόμενη τον άνευ όρων δανεισμό από τον ESM μόνο για υγειονομικούς λόγους.

Στο πλευρό της Ολλανδίας τάχθηκαν η Αυστρία και η Φινλανδία, χωρίς ωστόσο να κρατήσουν τόσο σκληρή στάση όσο οι Κάτω Χώρες. Κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης παρουσιάστηκαν δεκάδες προσχέδια τελικών συμπερασμάτων τα οποία απορρίφθηκαν από τη μία ή την άλλη πλευρά. Περίπου στις 5 τα ξημερώματα ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρινό Λε Μερ μίλησε σε πολύ έντονο ύφος, κάνοντας λόγο για «ντροπή της Ευρώπης που δεν μπορεί να καταλήξει σε μια συμφωνία, όταν καταγράφονται δεκάδες χιλιάδες θανάτων». Λίγο αργότερα η Γαλλία και η Γερμανία προσπάθησαν να παρουσιάσουν μια συμβιβαστική λύση βάσει της οποίας οι υποχρεώσεις που θα απορρέουν από τη χρήση των κεφαλαίων του ESM θα αποφασίζονταν, όχι από το Eurogroup, αλλά από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων. Πρόταση την οποία απέρριψε η Ισπανία.

Όταν ο πρόεδρος του Eurogroup Μάριο Σεντένο συνειδητοποίησε ότι τα αδιέξοδα για τον ESM και για τις λεπτομέρειες για το σχέδιο ανάκαμψης μετά την πανδημία ήταν αδύνατον να ξεπεραστούν από τους υπουργούς Οικονομικών, συγκάλεσε νέα τηλεδιάσκεψη για την Πέμπτη, σε μια ύστατη προσπάθεια των 19 υπουργών της Ευρωζώνης να καταλήξουν σε μια κοινή δέσμη μέτρων τα οποία σε κάθε περίπτωση θα κληθούν να αποφασίσουν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ.